Hán tự - Chiết tự - Kanji - Ý nghĩa tượng hình của chữ Hán

Sau đây mình sẽ đăng dần cuốn TAM THIÊN TỰ, Tên sách nghĩa đen là "ba ngàn chữ", xếp 3.000 chữ nho và nghĩa tiếng Việt của chúng, như một bài vè cực dài mỗi câu hai âm, khi đọc lên thì có vần dễ nhớ.

Tam thiên tự 三千字
soạn giả Đoàn Trung Còn

天thiên: trời.
地điạ: đất.
舉cử : cất.
存tồn: còn.
子tử : con.
孫tôn: cháu.
六lục: sáu.
三tam: ba
家gia: nhà
國quốc : nước
前tiền: trước
後hậu: sau
牛ngưu: trâu
馬mã: ngựa
距cự : cựa
牙nha: răng
無vô : chăng
有hữu: có
犬khuyển: chó
羊dương: dê
歸qui: về
走tẩu: chạy
拜bái: lạy
跪quỵ: quỳ
去khứ: đi
來lai: lại
女nữ: gái
男nam: trai
帶đái: đai (thắt lưng)
冠quan: mũ
足túc: đủ
多đa : nhiều
愛ái: yêu
憎tăng: ghét
識thức: biết
知tri: hay
木mộc: cây
根căn: rễ
易dị: dễ
難nan: khôn
旨chỉ: ngon
甘cam: ngọt
柱trụ: cột
樑lương: rường
床sàng:giường
席tịch: chiếu
欠khiếm: thiếu
餘dư: thừa
鋤sừ: bừa
鞠cúc: cuốc
燭chúc: đuốc
燈đăng: đèn
升thăng: lên
降giáng: xuống
田điền: ruộng
宅trạch: nhà
老lão: già
童đồng: trẻ
雀tước: sẻ
鷄雞kê: gà
我ngã: ta
他tha: khác
伯bá: bác
姨di: dì
(64 chữ)

Thiên 天 Trời:
dưới là một người đang dang rộng tay ra (chữ đại 大), trên là chữ nhất 一, thể hiện một cái gì bao trùm. Gọi là Trời.

Địa 地 Đất:
bộ Thổ 土 là đất, đivới chữ Dã 也 lấy làm âm (theo lục thư)

Cử 舉 Cất:
lấy chữ Dữ 與 làm âm, bên dưới là chữ Thủ 手 bớt nét làm nghĩa (sách viết), nghĩa là Cất lên, giơ lên, ngẩng lên...
Lý Bạch có câu: Cử đầu khán Minh nguyệt - Đê đầu tư cố hương (Ngẩng đầu thấy trăng sáng, cúi đầu nhớ cố hương).

Tồn 存 Còn: là chữ Tài 才 đi với bộ Tử 子.
Tạm hiểu là: người con có tài thì để ra được của cải ( tồn = còn), nếu bất tài thì chẳng để Tồn ra cái gì hết,chỉ tổ làm phiền cha mẹ. :D

Tử 子con:
Tử là 1 chữ trong bộ thủ (214 chữ cái này bắt buộc phải học thuộc), có 3 nét, thuộc bộ tử 39

Tôn 孫 cháu:
bộ Tử 子, ghép với chữ Hệ 系, chỉ quan hệ gia đình, nòi giống.
Nay trong Giản thể, chữ Hệ thay bằng chữ Tiểu, ý là " giống Con, nhưng Bé thì gọi là Tôn- cháu??? 孙: chữ này cũng là Tôn)

Lục 六 sáu:
Lục thuộc bộ bát 八

Tam 三 ba:
Tam là 1 chữ trong bộ thủ (214 chữ cái này bắt buộc phải học thuộc), có 3 nét, thuộc bộ nhất

Gia 家 nhà:
Bộ Miên 宀 là mái nhà, theo sách thì chữ Thỉ 豕 (nghĩa là lợn, heo cũng như chữ trư 豬)
Trên là mái nhà, dưới có con lợn (chắc ngày trước nhà nào cũng nuôi lợn - sao không có con gà là kê nhỉ hê hê). Gọi là Gia - Nhà.

Quốc 國 nước:
thuộc bộ Vi 囗, ta hiểu là bờ cõi.
Theo sách thì bên trong là chữ Hoặc 或 chỉ thanh.
Ta có thể hiểu theo cách khác là: Để giữ Nước 國, ta cần hô (khẩu 囗), tất cả một 一 lòng, cầm vũ khí戈 (qua), để bảo vệ bờ cõi (Vi 囗).

Tiền 前trước:
Theo sách: thuộc bộ đao 刀. Là một người dừng bước 止 (chỉ)trên thuyền 舟 (chu), sau lưng giắt một con dao 刀.
Tôi đoán ý muốn nói đến người Đứng mũi chịu sào - người phía trước - Tiền 前. (cái này hơi khó hiểu)

Hậu 後 sau:
thuộc bộ Xích 彳. có chữ Yêu 幺, là bé (trong 214 bộ thủ- từ nay tôi xin gõ 214)- tiểu yêu, với xích彳- bước ngắn - và tri 夂( 214)- theo sau mà đến (khó nhọc).
Đã Bé, bước ngắn, lại còn Đi theo sau thì tất nhiên phải đi sau (Hậu) thôi!


Nguồn: Cái bài này em xin lại của bác Tiểu Đại bên forum viethoc.org