Bắt chước...nên hay không nên, khi nào thì nên?

Hôm nay lâu lâu mình mới gửi bài cho Diễn đàn Kinh tế Việt Nam. Xin gửi lại đây để chia sẻ cùng cả nhà:

--------
Từ "bắt chước", như các bác biết, tiếng Anh là "imitation", còn tiếng Nhật là "mane". Nhật Bản những năm 50s,60s,70s khi mà những thương hiệu đồ điện tử như Sony, Matsushita (nay là Panasonic), Toshiba đang ngày càng nổi tiếng trên toàn thế giới thì người ta đã phải gọi đùa ông Matsushita là ông "Mane"shita, nghĩa là ông "bắt chước".
Lại thêm một chuyện đùa như thật, thật như đùa về biệt tài bắt chước khác của Trung quốc khi dám đưa ra thị trường các thương hiệu như "Hongda" chứ không phải "Honda", thậm chí "Sansung" chứ không phải "Samsung". (Tất nhiên làm vậy là thái quá, mất hay!)
Vậy thì, cho phép tôi tiếp cận vấn đề này theo kiểu hơi...Nhật, nghĩa là bằng cách đặt câu hỏi cụ thể hơn: Nên bắt chước cái gì? Bắt chước như thế nào? Và tại sao lại phải bắt trước như vậy?
Đầu tiên cần xác định "bắt chước" là cần thiết. Cầu thủ danh giá số 1 thế giới hiện nay Cristiano Ronaldo thì 20 năm trước cũng phải chập chững tập đi, "bắt chước" người lớn tập đi bằng 2 chân. Hay nguyên thủ quốc gia như Putin hay Obama thì lúc 6 tuổi cũng phải học a, b, c...
Tóm lại, cái gì thuộc về cơ bản thì phải bắt chước, và sau đó sẽ sáng tạo khi ứng dụng!
Quay về với 3 câu hỏi trên, theo tôi Việt nam mình cần bắt chước đầu tiên là xây dựng cơ sở hạ tầng gồm đường xá (đặc biệt xương sống của đất nước là cao tốc quốc lộ 1A), nhà máy điện, cấp thoát nước, tàu điện ngầm ở thành phố lớn để chống ùn tắc và giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực...
Bắt chước như thế nào ư? Cần khiêm tốn học hỏi, đơn giản vậy thôi!
Tại sao lại phải bắt chước những cái đó ư? Vì đó là cái móng của một ngôi nhà, kiểu gì cũng phải ưu tiên làm đầu tiên.
Có lẽ chúng ta thấy làm kinh tế sao mà khó thế, mãi mà GDP chưa lên được 2 chữ số? Trong khi lời giải quá đơn giản là "bắt chước", tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng và trong quá trình đó, coi đó làm môi trường đào tạo con người luôn, một công lại nhiều việc thì chưa làm, nhưng lại thích dùng ngân quĩ một cách thái quá cho "Sinh thái", "Công nghệ cao", "Mở rộng thành phố A, B"...Những việc này tất nhiên là cần thiết nhưng đáng nhẽ phải xếp sau, giống như nhà chưa xây xong móng nhưng cứ muốn lắp cửa kính trông cho đẹp, trồng cây ngoài ban công cho nó...sinh thái!
Trong "bắt chước", cái cần nhất là "tuần tự" thì hình như chúng ta còn lúng túng!
Hôm nay người hơi nóng nên ý kiến cũng hơi "hot", có gì bà con vừa bật quạt vừa đọc cho khỏi "hot" nhé!
----------