Việt Nam: Đất nước - Con người

Tôi đi đây đó cũng chưa nhiều. Việt Nam mình đẹp lắm, Tổ quốc giang sơn nối liền một dải, hùng dũng dãy trường Sơn chắn lưng, bao la biển Đông chạy dài Nam Bắc. Việt Nam với 64 tỉnh thành, 54 dân tộc anh em, đỉnh đầu là mũi Lũng Cú, Đồng Văn, Hà Giang, cực Nam là mũi Rạch Tàu, huyện Năm Căn (cũ), Cà Mau.

Tôi thích đi đây đó thật nhiều. Con người Việt Nam anh hùng, bất khuất, chăm chỉ cần cù, chịu thương chịu khó vốn đã xưa nay. Con người trong chiến tranh và hòa bình, có những phẩm chất quý báu và cũng có những điều cần học hỏi nhiều hơn từ bạn bè năm châu.

Này bạn, chủ đề nghe có vẻ hơi hàn lâm, nhưng thú thực, tôi tạm để như thế, vì chưa nghĩ ra được cái tên nào hợp lý hơn. Là chỗ mà tôi sẽ dành để chia sẻ những trải nghiệm, tâm tư về Việt Nam: đất nước - con người qua những dòng ký, bằng hình ảnh, âm thanh, bằng câu, bằng lời.

Nơi này có lẽ sẽ rất lâu mới lại có bài viết mới, thôi cứ để thế này đã nhé. Mong rằng, những chia sẻ từ một người trẻ tôi với những người bạn "trẻ hơn" khác sẽ góp một chút gì đó để nuôi dưỡng tâm hồn Việt, bây giờ và cả mai sau...

1.Bức ảnh chạy trốn bom napalm của em bé Việt Nam

Hình ảnh 5 đứa trẻ Việt Nam vẻ mặt khiếp đảm chạy trốn một cuộc bỏ bom napalm. Đáng thương nhất là cô bé giữa khuôn hình, Kim Phúc đang trần truồng, gào khóc với cánh tay gầy gò xương xẩu.

Những em bé Việt Nam chạy trốn cuộc dội bom napalm

Bức ảnh chạm đến trái tim của những người yêu hòa bình trên khắp thế giới.Tấm ảnh này đã góp phần thay đổi nhận thức của nhiều người về cuộc chiến tranh mà Mỹ tiến hành ở Việt Nam, khiến phong trào phản chiến thêm mạnh mẽ.

2. Hòa thượng tự thiêu để phản đối chính quyền

Một trong những sự kiện chấn động thế giới là việc hòa thượng Thích Quảng Đức tự thiêu để phản đối chính sách đàn áp đạo Phật của chính quyền Ngô Đình Diệm trong cuộc biểu tình ngày 11 tháng 6 năm 1963 tại góc đường Phan Đình Phùng và Lê Văn Duyệt (nay là CMT8 – Nguyễn Đình Chiểu).

Hòa thượng Thích Quảng Đức đã tự thiêu để phản đối chính sách đàn áp đạo Phật

Ngay lập tức, hành động này đã khiến cả thế giới sửng sốt và gây ra sức ảnh hưởng rất lớn đến chính trị và truyền thông. Nhiều nhân chứng cho biết khi tự thiêu hòa thượng Thích Quảng Đức không hề cử động hay rên la trong khi đám đông khóc nức nở xung quanh.

3.Bắn chết một chiến sĩ Việt Minh ngay giữa đường

Nhiếp ảnh gia Eddie Adams đã chụp hình cho một số chính trị gia và các sự kiện nổi tiếng thế giới trong suốt cuộc đời đầy vinh quang của mình. Nhưng có một bức ảnh đặc biệt đeo đuổi ông cho đến cuối đời và cũng vì nó mà ông trở thành nổi tiếng.


Bức ảnh bắn chết một người bị tình nghi là chiến sĩ Việt Minh ngay giữa đường

Đó là bức ảnh nổi tiếng chụp cảnh một tướng của quân đội Miền Nam hành quyết một người bị tình nghi là chiến binh Việt Cộng ở trên một đường phố Sài Gòn vào ngày 1 tháng 2 năm 1968.

Theo lời của tướng Ngụy Nguyễn Ngọc Loan nói: “Chúng nó đã giết hại nhiều đồng bào của tôi” và vị tướng này đã giơ súng lục bắn thẳng vào đầu anh ta. Bức ảnh của Adams cho thấy thời điểm viên đạn đang ghim vào đầu của nạn nhân. Bức ảnh đã khiến cho toàn thế giới bàng hoàng và phong trào phản chiến lan rộng trên toàn cầu.

Khá lâu rồi mà chưa thấy lão TYVN đả động gì nhỉ? Chắc đang đi phượt rồi!

Đêm khuya, rảnh rỗi, trời Sài gòn mưa, nhớ Hà Nội, nhớ quán trà đá, nhớ cái điếu cày, nhớ những lúc chè xanh, chè chát bên cạnh là nghi ngút khói thuốc lào, bỗng nhiên muốn hý hoáy đôi dòng. Nói về cái điếu, chẳng biết để chủ đề nào, thôi cứ bỏ tạm vào đây vậy. Cũng lâu rồi, không nên cứ để cái đề tài này mốc meo.

Tôi thì chưa được cái phúc ra nước ngoài, nhưng cũng đọc đâu đó bảo là chỉ mỗi nước Việt Nam mình có cái điếu. Theo tôi biết thì điếu có hai loại, điếu cày và điếu bát. Hôm nay ngẫu hứng, chỉ viết về cái điếu bát thôi.
Về chuyện cái điếu, thì từ ngàn xưa, mỗi vùng quê, hình ảnh cái điếu, ấm nước chè tươi đã quen thuộc lắm rồi. Nhưng cũng xin post một tấm hình cái điếu bát cho các bạn ở Nam bộ chiêm ngưỡng.

Nói về cái điếu, người ta thường tưởng tượng đến 1 cái gì đó rất dân dã, rất thô mộc và không hề cao sang. Nhưng như văn hóa người Việt xưa nay, những gì bình dị nhất (như câu ca dao chẳng hạn) lại ẩn chứa những tư tưởng về nhân sinh quan, vũ trụ quan rất thâm thúy.

Các bạn hẳn cũng nghe qua học thuyết ngũ hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa ,Thổ tương sinh, tương khắc. Vậy thì chắc hẳn sẽ rất ngạc nhiên khi mình nói, trong cái điếu bát của người Việt, bao hàm đủ ngũ hành lẫn sự tương sinh, tương khắc. Để tôi chỉ ra rõ hơn nhé: Kim là cái nõ điếu, Mộc là cần hút, Thủy là nước điếu, Hỏa là lửa để châm thuốc, Thổ là thân điếu bát làm bằng đất nung.

Để bàn sâu hơn, lại phải vận dụng lý thuyết ngũ hành, 8 quẻ của bát quái, nhưng đang là bàn chuyện phiếm cho vui thôi, nên tôi tránh cái đoạn rườm ra này ra. Chỉ muốn nói về cái điếu. Tại sao một vật dụng tầm thường như thế lại bao hàm đủ ngũ hành? Phải chăng là một sự tình cờ ngẫu nhiên? Hay còn có ý nghĩa nào khác?

Nếu các bạn cho rằng đó là một sự tình cờ, tôi dám chắc bạn đã sai rồi, những gì gắn với thôn quê Việt Nam, đều có một sự cân bằng kì diệu giữa học thuyết âm dương ngũ hành và tư tưởng giản phác mà thâm thúy (việc nấu bánh chưng chẳng hạn).

Tại sao có sự kì lạ đó, tôi xin mạn phép đưa ra ý kiến: đó là trải qua hàng trăm năm, hàng nghìn năm, sự quan sát con người, vũ trụ của những người dân Việt đã đạt đến một "cảnh giới" khá cao. Và họ hiểu một điều rằng, từ những điều bình dị nhất, như ngọn cỏ, lá cây, hay hơi thở con người... đến những điều huyền vi như tinh đẩu, số mệnh đều được bao hàm trong một trật tự vô hình mà thấu triệt. Và họ cố gắng đưa sự quan sát, kinh nghiệm và tri thức đó vào trong những nét sinh hoạt thường ngày nhất. Nói nôm như chúng ta bây giờ , đó là "công nghệ đỉnh cao từ những điều bình dị nhất".

Rông dài mãi lại quên mất cái điếu, từ cái điếu, ấm nước chè mà bao nhiêu câu chuyện cổ, bao nhiêu kinh nghiệm sống, bao nhiêu truyền thuyết được truyền từ đời ông sang đời cha, từ cha sang con, từ con sang cháu và cho tới tận bây giờ.
Nói thế, để chúng ta hiểu một điều rằng, luôn có những thứ được ngụy trang bằng một mớ ngôn từ hỗn độn tưởng chừng như hàn lâm... cái kiểu như ra rả "đạo khả đạo phi thường đạo" hay "bất khả tư nghi" gì gì đó... Nói thế, để chúng ta hiểu rằng, đừng tự huyễn hoặc mình và người khác bằng những "tri thức" quá "cao siêu".

Xin hãy tự khiêm, nhìn lại văn hóa dân tộc ta, để nhận ra một bài học rất giản dị mà luôn mới...

Bài viết này dông dài, tóm lại chẳng được mấy ý, có thể nói là mượn chó nói mèo thôi… Xin các bạn cứ coi như là một câu chuyện phiếm vậy.

Chậc chậc! Độc đáo! Lão TYVN phóng bút ngông ghê!
Cái điếu bát giờ xem ra cũng hiếm, chả biết ngoài Bắc này còn cái làng nào người dân hay dùng điếu bát nữa không. Mà cái đoạn Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ hay nhỉ, nhìn lại thấy đúng thật!